PTO
Wat is ‘primaire tumor onbekend’?
In Nederland krijgen jaarlijkse ongeveer 1.300 patiënten de diagnose 'primaire tumor onbekend' (PTO). Dit betekent dat er sprake is van uitgezaaide kanker, zonder dat de bron (de primaire tumor) bekend is. Doordat de bron van de uitzaaiingen onbekend is, is het moeilijk een goede behandeling te vinden.
Bekijk HIER een kort filmpje met uitleg over 'primaire tumor onbekend'.
Waarom is de primaire tumor niet te vinden?
Er is nog veel onbekend over de reden waarom een primaire tumor niet te vinden is. Mogelijke verklaringen zijn:
- De primair tumor is te klein om te vinden via echografie, CT-, MRI- en PET-scan.
- De primaire tumor is met succes bestreden door het immuunsysteem van de patiënt, of heeft via een natuurlijke route het lichaam verlaten (betreft mogelijk primaire tumoren in het spijsverteringskanaal).
- De primaire tumor is uit elkaar gevallen in fragmenten die de uitzaaiingen vormen.
Hoe vaak komt PTO voor?
In Nederland krijgt ruim 2% van alle kankerpatiënten de diagnose PTO. Het gaat om ongeveer evenveel mannen als vrouwen en er zijn geen regionale verschillen. De meeste patiënten zijn 60 jaar of ouder. Het maken van een internationale vergelijking is moeilijk vanwege het gebrek aan betrouwbare data.
Soms wordt de primaire tumor wel gevonden
Bij naar schatting 20% van de patiënten wordt de primaire tumor uiteindelijk wel gevonden. Deze patiënten kunnen daardoor meer gericht behandeld worden. De verwachting is dat deze patiënten uiteindelijk betere vooruitzichten hebben in vergelijking met patiënten waarbij de primaire tumor locatie niet gevonden wordt.
Termen waaronder PTO bekend is wereldwijd
In de Engelstalige landen wordt voor PTO de afkorting 'CUP' gebruikt. Dit staat voor 'Cancer of Unknown Primary'.
Jongvolwassenen
Een speciale categorie patiënten vormen de zogenaamde AYA’s (Adolesents & Young Adults, mensen tussen de 18 en 35 jaar). Ook jongvolwassenen kunnen verschillende vormen van kanker krijgen, waaronder ook PTO. Plotseling staat de wereld op zijn kop en heb je allerlei vragen. Juist dan heb je leeftijdsspecifieke zorg en ondersteuning nodig die samenhangt met de medisch-technische behandelingen. Deze AYA-zorg wordt verleend in de 8 universitaire medisch centra (UMC’s) en de algemene ziekenhuizen aangesloten bij het AYA Zorgnetwerk.
Hier kun je terecht, onafhankelijk de fase van de ziekte, voor leeftijdsspecifieke vragen over bijvoorbeeld studeren, een kinderwens, het aangaan van relaties.
Op www.ayazorgnetwerk.nl staat alle informatie over AYA-zorg en de ziekenhuizen die deze zorg verlenen. Ook kun je contact opnemen met de Stichting Jongeren en Kanker voor onder meer contact met lotgenoten.
Samenvatting informatiedossier
Lees HIER meer informatie over PTO.
Waar kan ik terecht als PTO-patiënt?
Er zijn inmiddels enkele ziekenhuizen die een speciale afdeling hebben voor PTO-patiënten:
Antoni van Leeuwenhoek (Amsterdam): polikliniek PTO
Erasmus MC (Rotterdam)
VieCuri Medisch Centrum (Venlo)
Radboud Universitair Medisch Centrum (Nijmegen)
Leids Universitair Medisch Centrum (Leiden)
Maastrichts Universitair Medisch Centrum (Maastricht)
Kijk voor een volledig overzicht op deze pagina